Dlaczego chmura prywatna zyskuje na znaczeniu.

Patrząc na ofertę private-cloud firmy Microsoft można powiedzieć, że zawiera ona wszystkie atrybuty chmury: jest elastyczna w zakresie skalowalności, dostępna na żądanie ze zbioru współdzielonych zasobów, zawiera komponenty mierzące ich wydajność, zasoby są dostępne w modelu pay-as-you-go oraz zapewnia samoobsługowy dostęp do zarządzania zasobami. Jedynie (lub aż) co ją odróżnia od chmury publicznej, to skala współdzielenia zasobów i usług z klientami. Wielu uważa, że dopiero ten atrybut pozwala uzyskać pełny zysk z zastosowania i tak naprawdę oddziela chmury od chmurek. Dlaczego więc Microsoft (również dostawca Azure!) od paru miesięcy silnie promuje w Polsce chmurę prywatną?

Odpowiedzi może być kilka.

Po pierwsze, wielu klientów nie jest jeszcze gotowych na chmurę publiczną. Mają wątpliwości związane z ochroną danych, brakiem kontroli nad infrastrukturą lub związaniem się z jednym dostawcą (vendor lock-in). Private-cloud jest krokiem pośrednim, który umożliwia korzystanie z dobrodziejstw wirtualizacji (lepszej utylizacji infrastruktury), zwiększonej elastyczności oraz łatwiejszego dostępu do zasobów dla użytkowników końcowych (skorzystanie z kolejnego serwera nie wymaga już skomplikowanego procesu zakupowego sprzętu, a jedynie zgłoszenie zapotrzebowana do działu IT za pomocą np. self-service portal).

Po drugie. Proces przeniesienia istniejących aplikacji do chmury wcale nie jest trywialny. Większość starszych systemów nie była pisana z myślą o chmurze i nie wykorzysta w pełni jej możliwości, a z kolei zamiana tych systemów na inne wiąże się z dokonaniem m.in. migracji danych. Chmura prywatna (tu znowu jako krok przejściowy) daje większą kontrolę nad transformacją, gdyż docelowa platforma sprzętowa pozostaje jeszcze pod pełną kontrolą organizacji, ale daje jednocześnie nowe możliwości.
Wiele firm takich jak VMWare sugeruje modernizację aplikacji poprzez przeniesienie ich na platformy programistyczne, które umożliwiają pracę zarówno w środowisku chmury publicznej jak i prywatnej (np. vFabric). Może to być rozsądny pierwszy krok, niestety dostępny w zasadzie jedynie dla aplikacji pisanych na indywidualne zamówienie, czyli tam gdzie klient jest "właścicielem" oprogramowania i jest uprawniony do podjęcia takiej decyzji.
 
Po trzecie. W poprzednich tekstach pisałem, że dostawcy widzą chmurę zazwyczaj w perspektywie swojej dotychczasowej oferty. Pamiętajmy, że Windows stanowi znaczną część przychodów Microsoftu, a private-cloud w organizacjach pozostających w strefie wpływu firmy z Redmond, to przecież nowe instalacje. Co więcej, łatwiejszy (w dużej mierze samoobsługowy) dostęp biznesu do zasobów infrastrukturalnych z pewnością spowoduje wzrost ich konsumpcji, a co za tym idzie więcej sprzedanych licencji na serwery Windows.
 
Po czwarte. Mieszanka chmury prywatnej i publicznej pozwala częściowo rozwiązać (ominąć) problemy związane z bezpieczeństwem. Systemy krytyczne dla przedsiębiorstw mogą pozostać po kontrolą private-cloud natomiast reszta może być przeniesiona w zakres chmury publicznej. Jest to również dobre rozwiązanie dla starych systemów, których przeniesienie w zakres chmury publicznej może być zbyt ryzykowne np. gdyż są one zbyt silnie związane z warstwą systemu operacyjnego co znacznie utrudnia ich przenaszalność.


Powyższe punkty można krótko podsumować stwierdzeniem, że chmura prywatna jest po prostu odpowiedzią na zapotrzebowanie klientów (Gohring, 2010), którzy nie są jeszcze gotowi do "radykalnego" przejścia w obszar chmury publicznej, ale chcieliby korzystać z nowych możliwości jakie daje ten model. Zainteresowanie klientów powoduje dostosowywanie oferty dostawców, a private-cloud staje się rozwiązaniem popularniejszym (przejściowo?) od chmury publicznej (Gohring, 2010). Według Foley (2010) również gracze uznawani za całkowicie „wirtualnych” jak Amazon wprowadzili do swojej oferty chmury prywatne (np. Virtual Private Cloud).

+++ 

Podobne i polecane posty: 

• Chmura dla początkujących - wprowadzenie do modelu chmury i jego warstw (IaaS, PaaS i SaaS)
  
• Czy chmura to już standard? - krótka analiza rynku usług związanch z cloud services (również w Polsce)
  
• Czy chmura oznacza koniec relacyjnych baz danych? - dyskusja na temat wymagań i nowych technologii bazodanowych związanych z chmurą
  
• Chmura wcale nie musi być tańsza. - dyskusja na temat kosztów wdrożenia i korzsyatnia z chmury
  
• Nie wiesz jak skorzystać z chmury? Potrzebujesz brokera - dyskusja na temat rynku Cloud Services Brokerage

 

+++

Foley, Mary-Jo (2010), „Who is pushing the private cloud: Users or vendors?”, Portal ZDNet, dostępne pod: http://www.zdnet.com/blog/microsoft/who-is-pushing-the-private-cloud-users-or-vendors/6682, pobrane: 17.01.2012

Gohring, Nancy (2010), "Survey: IT wants public and private cloud services", Portal InfoWorld, dostępne pod: http://www.infoworld.com/d/cloud-computing/survey-it-wants-public-and-private-cloud-services-380?source=rss_cloud_computing, pobrane 17.01.2012, opublikowane: 25.06.2010

Nie wiesz jak skorzystać z chmury? Potrzebujesz brokera.

We wcześniejszych tekstach pisałem o chmurze głównie z perspektywy relacji dostawca – konsument rozróżniając jedynie firmy funkcjonujące w obrębie warstw Infrastructure-as-a-Service (IaaS), Platform-as-a-Service (PaaS) i Software-as-a-Service (SaaS) – więcej o warstwach modelu chmury tutaj. W przypadku tych pierwszych dostawcy udostępniali infrastrukturę, którą „konsumowały” działy IT i administratorzy sprzętu i systemów. W modelu PaaS dostawcy udostępniali platformy komponentów (middleware), które były „konsumowane” przez twórców oprogramowania w celu stworzenia produktów i warstwy prezentacji dla użytkowników końcowych. W najwyższej warstwie (SaaS), dostawcy udostępniali usługi, z których korzystali użytkownicy końcowi. Warstwę SaaS można określić jako tą najbliżej relacji Business-to-Consumer (B2C), podczas gdy niższe warstwy najczęściej odpowiadały modelowi Business-to-Business (B2B). Takie jednowymiarowe podejście jednak jest zbyt dużym uproszczeniem, a w ekosystemie chmury można rozróżnić znacznie więcej aktorów i ról.  

W listopadzie 2010 roku National Institute of Standards and Technology (NIST podlega Departamentowi Handlu rządu USA) powołał do życia program wpierający inicjatywę wspierania, rozwinięcia i przeniesienia dużej części tradycyjnych systemów informatycznych instytucji publicznych do chmury. W ramach tej inicjatywy powstał model referencyjny – „NIST Cloud Computing Reference Architecture”, którego celem było ujednolicenie rozumienia tego modelu wśród wszystkich zaangażowanych we wdrożenie modelu chmury.

 

Rys. 1. Model referencyjnej architektury cloud services NIST (za Liu et al., 2011)

Model ten określa następujących aktorów (Liu et al., 2011):

• Konsument chmury (Cloud Consumer) – konsument (osoba lub organizacja) usługi udostępnianej przez dostawcę chmury,
• Dostawca chmury (Cloud Provider) – osoba lub organizacja odpowiedzialna za udostępnienie usługi zainteresowanym stronom,
• Audytor chmury (Cloud Auditor) – strona, która przeprowadza niezależną ocenę usługi w chmurze, funkcjonowania systemów informacyjnych, wydajności i bezpieczeństwa implementacji chmury,
• Broker chmury (Cloud Broker) – jednostka, która zarządza użytkowaniem, wydajnością i dostawą usług w chmurze i negocjuje relacje między dostawcami i konsumentami chmury,
• Dostawca nośnika chmury (Cloud Carrier) – pośrednik odpowiedzialny za dostępność (connectivity) i transport usługi między dostawcą i konsumentem.

Jednym ze ciekawszych scenariuszy opisanych przez dokument jest użycie brokera, który agreguje i integruje rozwiązania i usługi udostępniane przez dostawców i dostarcza je konsumentowi. W swojej roli może być czymś więcej niż moderatorem, który „stoi obok”, i współuczestniczy w tej relacji stając się jej aktywną stroną (konsument może podpisać umowę na dostawę usługi nie z dostawcą, ale z brokerem).

Rys. 2. W architeturze NIST, interakcja konsumenta z dostawca usług w chmurze może odbywać się za pośrednistwem brokera (za Liu et al., 2011)

Kategorie usług brokera NIST definiuje następująco (Liu et al., 2011):

• agregacja usług (Service Aggregation) - polegająca na tworzeniu wartości dodanej poprzez agregowanie i integrowanie usług z naciskiem na zapewnienie bezpiecznego przenoszenia danych między konsumentami i dostawcami,
• pośrednictwo usług (Service Intermediation) – broker wzbogaca usługę dostawcy i oferuje ją konsumentowi; wzbogacenie może również oznaczać uzupełnienie usługi o komponenty zarządzania dostępem, tożsamością, raportowania wydajności, bezpieczeństwa, itp.,
• arbitraż usług (Service Arbitrage) – będący w zasadzie agregacją, ale bardziej elastyczną, gdzie broker ma możliwość elastycznego dobierania najlepszych dostawców, np. w oparciu ocenę ich działalności, i udostępniania ich konsumentom.

Warto zauważyć, że modeli referencyjnych dotyczących Cloud Computingu jest kilka i każdy z nich spogląda na chmurę z innej perspektywy np. IBM Cloud Computing Reference Architecture (Behrendt et al., 2011). Nie wszystkie identyfikują rolę brokera.

Rynek usług brokerskich

Usługi brokerskie zyskują obecnie na znaczeniu. Wielokrotnie klienci sami jeszcze nie wiedzą jak optymalnie z chmury skorzystać. Dzieje się tak, ponieważ:

• Rynek usług w chmurze jeszcze się kształtuje, co oznacza, że nie istnieją jeszcze szeroko stosowane standardy, przykłady (szablony) wdrożeń nie są łatwo dostępne i organizacje często nie wiedzą jakie korzyści mogą czerpać i jakie konsekwencje oznacza zastosowanie konkretnych rozwiązań.
• McAfee (2011) uważa, że chmura może przerastać możliwości istniejących działów IT, ponieważ funkcjonowały one do tej pory w głównie trybie zapewnienia niezawodności infrastruktury jak najniższym kosztem. Źródłem innowacji był raczej biznes. Dlatego wiele organizacji boi się, że IT nie będzie wiedziało jak wykorzystać potencjał chmury, który wynika ze zmiany sposobu myślenia o technologii i woli sięgnąć po fachową pomoc.
• Definicja modelu chmury implikuje niezależność od infrastruktury. Skoro nie powinno nas interesować, gdzie są nasze dane (są one po prostu „w chmurze”), to dlaczego powinien nas interesować dostawca chmury. Związanie się z jednym dostawcą (vendor lock-in) jest decyzją o dużych konsekwencjach i firmy chcą uniknąć takich sytuacji.
• Bezpieczeństwo usług w chmurze nadal jest dla wielu organizacji dużym problemem. Wiele organizacji podchodzi jeszcze do koncepcji chmury z nieufnością.
• Każdy z dostawców ma inną wizję chmury, która prawie we wszystkich przypadkach jest silnie związana z dotychczasowym profilem działalności dostawcy. Narasimhan  (2009), interpretuje propozycję IBM w zakresie chmury jako, po prostu, lepsze data center. Chmurę Microsoft jako współgranie oprogramowania dla desktopów z usługami i danymi dostępnymi przez Internet. Salesforce jako platformę SaaS. Pamiętając, że powyższe interpretacje pochodzą z 2009 roku, naturalne wydaje się być, że każdy z dużych graczy próbuje zlokalizować chmurę blisko swojego portfolio usług i ma to miejsce również dziś. Odnalezienie właściwych usług i partnerów przez konsumentów nie jest w związku z tym łatwe.
• Niektóre firmy poszukują usług, które nie są dostępne w ramach jednego dostawcy. Dopiero integracja (lub agregacja) usług różnych dostawców będzie dla tych konsumentów wartością dodaną.

Wyżej wymienione wątpliwości powodują, że na runku powstała luka między dostawcami, a konsumentami. Cloud Services Brokerage właśnie ją wypełnia. Według analityków firmy Gartner, szeroka grupa istniejących na rynku firm IT intensywnie uzupełnia swoje portfolio usług właśnie o ww. usługę. Ponieważ firmy te pochodzą z różnych obszarów rynku IT, ich usługi brokerskie różnią się od siebie, jednak cel jest jeden – pomóc klientowi łatwo i wydajnie korzystać z usług opartych o chmurę, szczególnie gdy w grę wchodzi paru dostawców (Lheureux et al., 2011). Ich podstawowymi rolami są:

• agregacja, będąca odpowiednikiem roli VAR (Value Added Reseller) w klasycznym IT,
• integracja, będąca domeną integratorów systemów (Integration Service Provider)
• dostosowywanie (customization), będąca udziałem firm z obszaru tworzenia oprogramowania (Software Vendor) oraz integratorów systemów.

Powyższe kategorie usług w zasadzie odpowiadają proponowanym przez NIST i uzupełniają definicje Gartner’a o element elastyczności (i konkurencji miedzy dostawcami!) związany z arbitrażem. Obydwa modele nie wspominają jednak o usłudze doradczej, która musi być udziałem brokerów. Pracują oni często z organizacjami znacznie mniej świadomymi funkcjonowania chmury i muszą pomóc wybrać odpowiednie rozwiązania i modele.

Jako przykłady brokerów, Gartner podaje firmy europejskie tj. Amalto Technologies (Francja), Besol (Hiszpania), Cordys (Holandia) i eBuilder (Szwecja), jak również amerykańskie tj. Appirio, czy CSC. Widać więc, że Europa nie pozostaje w tyle. Na liście znaleźli się również wielcy gracze jak IBM (ciekawe, że model architektury referencyjnej IBM roli brokera wprost nie definiuje; Behrendt et al., 2011), Dell i Capgemini z platformą Immediate.

Z perspektywy historycznej, powstanie rynku brokerów (pośredników) nie wydaje się być niczym nowym. Broker jest rolą, która już istniała w kontekście innych obszarów IT. Na rynku „klasycznych” usług IT istnieją przecież integratorzy systemów, czy firmy konsultingowe. Na rynku Cloud services  panuje jednak jeszcze duże rozdrobnienie i penwie trudno jest dokonać wyboru właściwego partnera. Innowacyjność tematu powoduje, że wokół niego operuje wiele start-up’ów świadczących usługi lub platformy brokerskie, które nie maja jeszcze ugruntowanej pozycji. W miarę dojrzewania rynku skonsolidują się lub staną częścią większych dostawców IT, a wtedy wybór stanie się prostszy.

Rysunek przy pierwszym akapicie za WebShpere Journal.

+++

Podobne i polecane posty: 

• Chmura dla początkujących - wprowadzenie do modelu chmury i jego warstw (IaaS, PaaS i SaaS)

• Czy chmura to już standard? - krótka analiza rynku usług związanch z cloud services (również w Polsce)

• Czy chmura oznacza koniec relacyjnych baz danych? - dyskusja na temat wymagań i nowych technologii bazodanowych związanych z chmurą
• Chmura wcale nie musi być tańsza. - dyskusja na temat kosztów wdrożenia i korzsyatnia z chmury.

 +++

Liu, Fang, Tong, Jin, Mao, Jian, Bohn, Robert, Mesina, John, Badger, Lee, Leaf, Dawn (2011), „NIST Cloud Computing Reference Architecture. Recommendations of the National Institute of Standards and Technology”, Special Publication 500-292, US Department of Commerce, September 2011, dostępne pod: http://www.nist.gov/manuscript-publication-search.cfm?pub_id=909505, pobrane 8.01.2012

Lheureux, Benoit, Plummer, Daryl, Bova, Tiffani, Cantara, Michele, Knipp, Eric, Malinverno, Paolo, (2011), „Who’s Who In Cloud Services Brokerage”, Gartner, Inc. November 2011.

Narasimhan, Balakrishna (2009), „Cloud Computing – the next evolution or another dot com?”, Blog http://blog.appirio.com/2009/03/cloud-computing-next-evolution-or.html, opublikowane: 16.03.2009, pobrane: 21.11.2011

McAfee, Andrew (2011), „What Every CEO Needs to Know About the Cloud”, Harward Business Review, November 2011

Behrendt, Michael, Glasner, Bernard, Kopp, Petra, Dieckmann, Robert, Breiter, Gerd, Pappe, Stefan, Kreger, Heather, Arsanjani, Ali (2011), „Introduction and Architecture Overview. IBM Cloud Computing Reference Architecture”, IBM, Feb 2011.