Jedna z zasad projektowania mówi, że rzeczy estetyczne są postrzegane jako łatwiejsze w użyciu (za Lidwell et al., 2010). Intuicyjnie przeczuwaliśmy to już od dawna. Dlaczego więc piszemy tak nieestetyczne oprogramowanie?
Zgoda. Systemy księgowe, magazynowe, biurowe mają przede wszystkim do spełnienia konkretną funkcję. Wszystko jest dobrze, jeżeli system działa od dawna, a personel już dobrze go zna. Gorzej jeżeli system jest nowy, albo ma być dopiero wdrożony. Dostawca natrafia na naturalną niechęć użytkowników, dla których oznacza to naukę czegoś nowego, większy nakład pracy, walkę z błędami, wypracowanie nowych procedur pracy i, nie daj Boże, zwolnienia. Wszystko stara się wygładzić wielka maszyna zwana „change management” (zarządzanie zmianą). Słowem piekło. Czy nie jest łatwiej i taniej zadbać o to wcześniej?
Definicje estetyki są różne, ale w zasadzie tylko o jednej firmie mówi się głośno, że produkuje rzeczy estetyczne – Apple. Co więcej, znaczna większość użytkowników twierdzi, że produkty firmy z Cupertino są najłatwiejsze w obsłudze. Dlatego nauka pracy z tymi produktami przebiega tak szybko. Czyżby kupując drogiego Mac’a paradoksalnie oszczędzimy czas i pieniądze?
Nie napisałem oczywiście o tym, że projektanci Apple spędzają wiele czasu nad ergonomią i funkcjonalnością, a nie tylko estetyką. Wydaje się jednak, że przeciwieństwie do nich, wiele innych firm, jednak zapomina o czymś co się w branży często określa jako „user experience”, a co jest ogółem doznań jakie odbiera użytkownik pracujący z danym oprogramowaniem, czy produktem. Nacisk jest na funkcje za które zapłacił klient, a reszta to tzw. „wodotryski”. Wygrywa jednostronne cięcie kosztów, a nie bilans kosztów i korzyści. Estetyka i „user experience” w większości przypadków pozostaje w cieniu, ponieważ jest niechcianym, dodatkowym kosztem, który rzekomo nigdy się nie zwróci. Tak jednak nie jest, tylko jak to wyliczyć w biletach NBP?
+++
Lidwell, William, Holden, Kritina, Butler, Jill (2010), „Universal Principles of Design“, Rockport Publishers, Inc., 2010
